آزمون های آزمایشی: چرا لازم هستن و کدوم آزمون بهتره؟

این روزها کمتر کسی هست که امکان شرکت تو آزمون های آزمایشی رو تو هر نقطه از کشور نداشته باشه. بعضی از موسساتی که تو این زمینه فعالیت میکنن سال هاست که مشغول به کارن و تجربه ی زیادی دارن و خیلی از گروه های کوچک تر هم هستن که با اتکا به نیروهای جوان تر تو این زمینه شروع به کار کردن و حتی ممکنه از دانش و شناخت رتبه های برتر کنکور برای طرح سوال استفاده کنن. به نظر میاد این روزها عملا شرکت توی این آزمون ها حداقل برای بچه هایی که توی سال کنکورشون هستن اجتناب ناپذیر باشه.سوالات زیادی پیرامون آزمون های آزمایشی از طرف دانش آموزها و خانواده مطرح میشن که اصلی ترینشون اینه که آیا شرکت توی این آزمون ها لازمه؟ پاسخ ما تقریبا در همه موارد اینه که بله، حداقل از ابتدای سال چهارم دبیرستان. در ادامه این نوشته سعی میکنیم به چنتا از فواید و همچنین چالش های شرکت تو این آزمون ها بپردازیم و پاسخ بسیاری از سوالات دیگه ای که تو این زمینه پرسیده میشه رو روشن کنیم.
آزمون های آزمایشی طبق یک برنامه برگزار میشن که از ابتدا تدوین شده و در اختیارتون قرار میگیره. حتی اگه تو همه آزمون ها با حداکثر توانتون نمیتونید شرکت کنید، حداقل توصیه مون اینه که به برنامه این آزمون ها توجه داشته باشید. موسسات معتبری که تو این زمینه فعال هستن، با اندوختن تجربه چندین ساله خودشون که دایما درحال بازنگری هم هست، این آزمون ها رو طراحی کردن بنابراین تضمین بسیار خوبی وجود داره که اگه طبق همین برنامه ها درس خوندتون رو تنظیم کنید بتونید نتیجه دلخواهتون رو بگیرید و میزان اتلاف وقتتون به حداقل برسه. البته این اصلا به این معنی نیست که این برنامه ها بهترین برنامه های ممکن برای همه دانش آموزها هستن (بسته به شرایط و توانایی هاتون میتونید تغییراتی توی برنامه درس خوندتون اعمال کنید و تاحد امکان این کار رو با کمک مشاور و دبیرتون انجام بدید)
ممکنه خیلی هاتون از این مسیله شاکی باشید که مطالب درسی رو بلدید و مشکلی هم با حل مسایل ندارید ولی سر امتحان ها یا آزمون های زمان دار نتیجه خوبی نمیگیرید. برای حل این مشکل باید چیکار کرد؟ قطعا تمرین بیشتر و هدفمندتر میتونه بهترین راه باشه. ولی این تمرین، تمرین درس خوندن به تنهایی نیست، تمرین آزمون دادن هم هست. برای موفقیت تو کنکور، هم باید از نظر درسی و آموزشی آماده باشید هم اینکه مهارت کافی برای پیاده کردن این دانش رو داشته باشید،چیزی که بهش میگیم “هنر آزمون دادن”. هیچ کاری به اندازه شرکت کردن منظم توی تعداد کافی از آزمون های مشابه کنکور نمیتونه هنر آزمون دادن شما رو تقویت کنه. وقت کم آوردن، استرس سر جلسه، فراموشی مطالب، داشتن غلطهای زیاد علیرغم سخت نبودن سوالات، بی دقتی و نداشتن تحمل جسمانی برای قرار داشتن در شرایط آزمون به مدت طولانی از جمله شایع ترین شکایت هایی هستن که برای رفعشون باید توی آزمون های آزمایشی تمرین کرد تا این مسایل سر جلسه کنکور مشکل ساز نشن.
مهم ترین فایده ی این آزمون ها همین بهتر کردن مهارت شما تو آزمون دادنه ولی این به این معنی نیست که نمیشه از این آزمون ها هیچ استفاده ی آموزشی ای داشت! درحقیقت، ممکنه خیلی موارد اتفاق بیفته که توی یکی از همین آزمون ها به نکته بر بخورید که تاحالا فکر نمیکردید خیلی ارزش یادگیری داشته باشه یا بتونه به این شکل هم تو سوالی مطرح بشه. پاسخ اشتباه به بعضی سوالات میتونه باعث بشه تا مدت خیلی خیلی طولانی در برخورد با هیچ سوالی که توش نکته ی مشابهی مطرح شده اشتباه به مشکل بر نخورید! بسیاری وقت ها سوالات از هر استاد و کتابی آموزنده تر عمل میکنن! البته این نباید باعث شه بخواید منبع اصلی درس خوندتون رو این ازمون ها قرار بدید! برای موفقیت تو هر درسی کارهایی که جدا از سر جلسه آزمون ها انجام میدید بخش اصلی و مهم تر کارتونه (موارد استثنایی ای هستند که اینطور نیست، مثلا اون عده از دانش آموزها که پایه ی زبان خیلی خوبی دارن و شرکت کردن تو این آزمون ها بدون مطالعه زیاد میتونه درصد بالاشون رو تو این درس حفظ کنه، یا درس زمین شناسی هم برای بعضی بچه ها میتونه این وضعیتو داشته باشه)
پیشنهاد میکنیم حتما آزمونی رو که شرکت کننده های زیادی داره از دست ندید چرا که بررسی وضعیتتون بین انبوه بقیه کسایی که تو این مسیر با شما رقابت میکنن بسیار مهمه: برای هدفگذاری و داشتن انتظار واقع بینانه از خودتون و برآورد میزان تلاشی که باید انجام بدید. خیلی از بچه ها میگن سوالاتی که از یه درس تو ازمون های فلان موسسه طرح میشه استاندارد نیستن، سخت ترن، آسون ترن، متفاوتن و… پاسخ ما اینه که در این صورت درصدهاتون تو این آزمون ها احتمالا با درصدهای کنکورتون متفاوت خواهد بود ولی اگه جامعه آماری آزمون آزمایشی تون در حد قابل قبولی باشه، ترازتون نباید تفاوت خاصی بکنه! بنابراین همچنان ارزیابی وضعیتتون بین بقیه ی شرکت کننده ها لطمه ی زیادی نمیبینه.
جدا از تاثیرات مستقیمی که این آزمون ها روی وضع درسی و آموزشی تون میذارن، اصلا نباید از اثرات روانی آزمون دادن غافل شد. چیزی که درباره برنامه آزمون ها گفتیم جنبه دیگه ای هم داره و اون اطمینانیه که به شما میده: برنامه ای که متخصص های باتجربه تو این زمینه تدوین کردن، دانش آموزهای زیادی باهاش نتیجه های درخشان گرفتن، خیلیای دیگه هم از برنامه مشابه شما استفاده میکنن و شرایط شما سخت تر نیست و… ذهنتون هم سازمان پیدا میکنه. اونجور که اکثر روانشناس ها و انسان های موفق اذعان میکنن، داشتن هدف کوتاه مدت تر برای رسیدن به هدف های بلند ضروریه و آزمون های آزمایشی بسیار این نقش رو خوب ایفا میکنن. جدا از اون شما خودتون رو تو بازه های مناسب کوتاه مثلا دوهفته ای ارزیابی میکنید و جلوی انباشته و بزرگ شدن هرگونه مشکلی رو میگیرید. همه این مسایل باعث میشن دانش آموزی که آمادگی و مهارت های لازم رو با این آزمون ها کسب کرده، خیلی کمتر از اون هایی که این کار رو نکردن سر جلسه ی (نسبتا!)سرنوشت ساز کنکور غافلگیر بشن. آفت هایی که در رابطه با آزمون های آزمایشی نباید گرفتارش شد خودش مبحثیه که تو نوشته های جدا بهش خواهیم پرداخت؛ برای جمع بندی چنتا توصیه دررابطه با انتخاب آزمون مناسب:
جامعه آماری خیلی مهمه، جمعیت شرکت کننده علاوه بر اینکه نشون دهنده سطح اعتماد و اعتبار آزمونه، بسیار به ارزیابی وضعیتتون میان بقیه دانش آموز ها کمک میکنه و این نکته رو اصلا نباید دست کم گرفت که بررسی وضعیتتون بدون داشتن یک معیار مستقل از خودتون خیلی خیلی اهمیت داره.
دقت کنید که تیپ و کیفیت سوالاتی که تو آزمون مطرح میشه خیلی متفاوت با شیوه ی کنکور نباشه. استفاده از طراحان سوال معتبر به این مسیله کمک میکنه ولی دقت کنید که استفاده از طراح های کمتر شناخته شده الزاما به معنی غیراستاندارد بودن سوالات حاصل نیست! همونجور که گفتیم، سخت تر بودن سوالات نسبت به روند کنکور های اخیر، خیلی مطلوب تر از آسون بودنشونه چون مسیله ارزیابی باتوجه به تراز ها و درصد پاسخ گویی بقیه جبران میشه و همزمان خودتون رو با چالش های احتمالی و سوالات متفاوت روبرو میکنید. اصلا روحیتون رو نبازید، سعی کنید به ضعف ها و قوت هاتون پی ببرید.
به برنامه آزمون های موردنظرتون هم توجه داشته باشید چون اگه با برنامه مدریتون خیلی متفاوت باشه ، نتیجه خیلی نامطلوب تر از چیزی میشه که درنظر دارید.
موفق باشید!